นิทานภาษาเหนือ Northern Folktales
เรื่อง "เซี่ยงเมี่ยงค่ำพญา"

ตัวอย่างนิทานภาคเหนือนี้
ได้รับความเอื้อเฟื้อจาก อาจารย์พรรณเพ็ญ เครือไทย
สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ถอดเทปโดย สุญาณา ศรีพรหม

since November, 2004

ฟังนิทานทั้งเรื่อง ความยาว 13 นาที ด้วย RealAudio Format


ฟังนิทานทีละช่วง ด้วย WAV Format โดยกดปุ่ม ในตอนต้นของแต่ละตอน

คำถอดเทปเป็นภาษาเหนือ คำแปลเป็นภาษากลาง

อ่า...จื้อผู้จะเล่านิทานต่อไปนี่ จื้อว่าป้อน้อยแก้ว วันชัย อายุ ๕๕ ปี๋ อยู่บ้านต๋าฮ่อ ต๋ำบลทรายขาว อำเภอพาน จั่งหวัดเจียงฮาย
เรื่องตี้จะเล่านี่ คือเรื่อง เซี่ยงเมี่ยงค่ำพญา กระตำป๋าค่ำตุ๊ ปู๋เซ็ดค่ำลัวะ มีสามเรื่องตวยกั๋น
เรื่องของมันมีอยู่ว่า
มีย่าแม่หม้ายคนนึ่ง มีลูกสามคน ...ทีแรกนั่น ย่าแม่หม้ายนี่จะข้ามน่ามไปหล่ายตังหน้า ทีนี้ก่ข้ามบ่ได้ มีพญาขี่เฮือมา ขอข้ามพญา พญาก่บ่หื้อข้าม ตุ๊เจ้าพายเฮือมาแถม ขอข้ามกั้บตุ๊เจ้า ตุ๊เจ้าก่บ่หื้อข้าม ทีนี่ก่มีลั่วะพายเฮือมาแถม ขอข้ามกั้บลั่วะ ลั่วะก่บ่หื้อข้าม ก่เลยผูกเวรไว่ว่า ขอผาถะนามีลูกสามคน
คนนึ่งไปค่ำพญา
คนนึ่งไปค่ำตุ๊เจ้า
คนนึ่งไปค่ำ..อั้น..ลั่วะ

ชื่อผู้ที่จะเล่านิทานต่อไปนี้ ชื่อว่า พ่อน้อยแก้ว วันชัย อายุ ๕๕ ปี อยู่บ้านต๋าฮ่อ ตำบลทรายขาว อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
เรื่องที่จะเล่าต่อไปนี้ คือเรื่อง เซี่ยงเมี่ยงค่ำพญา กะตำป๋าค่ำตุ๊ ปู๋เซ็ดค่ำลัวะ มีสามเรื่องด้วยกัน
เรื่องของมันมีอยู่ว่า
มียายแม่หม้ายคนหนึ่ง มีลูกสามคน ทีแรกนั้น ยายแม่หม้ายคนนี้จะข้ามน้ำไปอีกฝั่งหนึ่ง ทีนี้ก็ข้ามไม่ได้
มีพญาขี่เรือมา ขอข้ามพญา(ขอข้ามไปกับพญา) พญาก็ไม่ให้ข้าม พระพายเรือมาอีก ขอข้ามกับพระ พระก็ไม่ให้ข้าม ทีนี้ก็มีลัวะพายเรือมาอีก ขอข้ามกับลัวะ ลัวะก็ไม่ให้ข้าม
ก็เลยผูกเวรไว้ว่า ขอภาวนา(ผาถะนา) มีลูกสามคน
คนหนึ่งไปแกล้งพญา
คนหนึ่งไปแกล้งพระ
คนหนึ่งไปแกล้ง เอ่อ...ลัวะ

กำนี่ก่ พอดีก่ย่าแม่หม้ายคนนั่นเกิดมาแหมจ่าดนึ่ง มาได้ผัวกะ มีลูกสามคนแต้ ผัวต๋ายล่ะ เลยเป๋นย่าแม่หม้าย มีลูกสามคน คนเก้าไปค่ำพญา มัน...แอ่วต๋ามในบ้านในเมืองนี่ ป้ะไผก่ตึงจุ๊หลอกเล่นไปเรื่อย คนอื่นหัน
"เอ๊อ...หมอนี่สมควรไปอยู่กั้บพญา มันอู้ตลกขบขันดี"
พญาก่เอาอยู่ตวย พญา...บ้านเป๋นตั่พเมืองเป๋นเศิ้ก พญาว่า
"เซี่ยงเมี่ยง หื้อมึงอยู่บ้านเน่อ"
มันก่อยู่ อยู่เฝ้าบ้าน
ทีนี่ พญาไปตั่พ ล่ะมันเฝ้าบ้าน มันก่พะยามเล่นเมียพญา เมียพญาก่เล่นคบจู้กั้บมัน จ๋นบ่จ้างยะฮือ ก่พญามาหู้ว่ามันเล่น มันก่ว่ามันบ่ได้เล่น
"ผมบ่ใจ้เล่น ผมบ่ยะแต้"
"ก่มึงมีหลักฐานก้ะ"
"มีกะ ก้อนผมได้เสพได้สู่กับเมียพญา พ่อโคยผมนี่เต่อะ"
เอาห้าป๋าสร้อยเข้าป่อก หัวโคยแอะ ผ่อเลาะ โคยป่อก..เออ..ฮาโซ่งโป้ง
พญาก่เลยเจื้อมัน ว่าบ่ได้เล่นแต้ มันก่ไปเลี้ยงม้าพญา
"เลี้ยงม้า...หนอย...นอย...น่อย ก้อนบ่มีห้าป๋าสร้อยเซี่ยงเมี่ยงก่ต๋าย"


ทีนี้ก็ พอดีก็..ยายแม่หม้ายคนนั้นเกิดมาอีกชาติหนึ่ง มาได้ผัวสิ มีลูกสามคนแหละ (ได้แต่งงานอยู่กินกับสามี จนมีลูกด้วยกันสามคน) ผัวตายทิ้ง เลยเป็นยายแม่หม้าย มีลูกสามคน คนหัวปี ไปแกล้งพญา (ลูกคนหัวปี ของนางแม่หม้าย ก็ได้ไปแกล้ง พญา ดังคำสาปแช่ง ที่นางแม่หม้ายได้อธิษฐานไว้ เมื่อชาติปางก่อน)
มัน...เที่ยวไปตามในบ้านในเมืองเนี่ย (ท่องเที่ยวไปวัน ๆ) เจอใครก็โกหก หลอกเล่นไปเรื่อย คนอื่นเห็น (คนอื่นๆ เห็นว่า)
"เออ...หมอนี่สมควรไปอยู่กับพญา มันพูดตลกขบขันดี"
พญาก็เอาอยู่ด้วย พญา บ้านเป็นทัพเมืองเป็นศึก พญาว่า
(พญาจึงได้สั่งกับเซี่ยงเมี่ยงว่า)
"เซี่ยงเมี่ยง ให้มึงอยู่บ้านนะ"
มันก็อยู่ อยู่เฝ้าบ้าน ทีนี้ พญาไปทัพ ปล่อยมันเฝ้าบ้าน มันก็พยายามเล่นเมียพญา(เซี่ยงเมี่ยงเล่นชู้กับเมียพญา) เมียพญาก็เล่นคบชู้กับมัน จนไม่รู้จะทำยังไง
พญามารู้ว่ามันเล่น มันก็ว่ามันไม่ได้เล่น
"ผมไม่ได้เล่น ผมไม่ได้ทำจริงๆ"
"ก็มึงมีหลักฐานเหรอ"
"มีสิ .. ถ้าผมได้เสพได้สู่กับเมียพญา ดูควยผมนี่เถอะ"
เอาปลาร้าปลาสร้อยเข้าพอกหัวควยแหละ "ดูสิ"
ควยพอก กลิ่นสาบตลบอบอวน พญาก็เลยเชื่อมัน ว่าไม่ได้เล่นจริง มันก็ไปเลี้ยงม้าพญา
"เลี้ยงม้า... น้อย...นอย..นอย.. ถ้าไม่มีปลาร้าปลาสร้อยเซี่ยงเมี่ยงก็ตาย"

ทีนี่ก่มันจุ๊ ไผไปไผมาก่ ตึงจุ๊ จุ๊ซะป่ะ พญาว่า
"มันจ้ะใด หมอนี่มันจุ๊ดี มึงลองจุ๊กูพ่อเลาะ"
พญาขี่ม้ามา มันไปอยู่สนามปุ้น จุ๊คนตังหลาย ไผก่ว่าเซี่ยงเมี่ยงเนี่ยจ้างจุ๊ พญาขี่ม้าไป
"เอ้าะ เซียงเมี่ยงมึงจ้างจุ๊ จุ๊กูผ่อเลาะ"
"ก่ไปจุ๊ได้จะใด พญาอยู่บนหลังม้า ก้อนจะหื้อข้าจุ๊ต้องลงมาจากม้าเพ่กะ ลงมาอยู่ใก้ใก้จะจุ๊ได้"
พญาก่วิ่ดลงหลังม้า
"เอ้า จุ๊ได้ล่ะ"
"ก่จุ๊พญาลงม้าหั้นลุหนะ"
ที่นี่พญาว่า
"เอ้อ ต้กลง ต้กกำจุ๊แต้"
บ่จ้างยะจ้ะใดก่ มีแถมหมอนึ่ง เอาหม้อขางควบหัวมา มาก๋าย มันน่ะ เอาหม้อ...เซี่ยงเมี่ยงมันว่าหยังเอาหม้อขางควบหัว(กึ่ดในใจ๋)
"โอ่ะ เซี่ยงเมี่ยงวันนี่หยังมาบ่จุ๊"
"โฮ่ะ บ่จุ๊เตื้อเอ่าะ เป๋นจ้ะใดบ่หู้ต๋าวันจะออกสองแก่นบหู้นี่
หมอตี้เอาหม้อขางควบหัวก่หวังว่าต๋าวันออกสอนแก่น เหงยขึ้นก่หม้อขางต้กแตกเหีย

ทีนี้ก็มันหลอก ใครไปใครมาก็หลอก หลอกสารพัด
พญาว่า
"มันเป็นยังไง...หมอนั่นหลอกเก่ง มึงลองหลอกกูดูซิ"
พญาขี่ม้ามา มันไปอยู่สนามนู่น หลอกคนทั้งหลาย ใครก็ว่าเซี่ยงเมี่ยงเนี่ยช่างหลอก พญาขี่ม้าไป "อะ...เซี่ยงเมี่ยงมึงช่างหลอก หลอกกูดูซิ"
"ก็จะไปหลอกได้ยังไง พญาอยู่บนหลังม้า ถ้าจะให้ข้าหลอก ต้องลงมาจากม้า ทางนี้สิ ลงมาอยู่ใก้ลใกล้ จะหลอกได้"
พญาก็กระโดดลงหลังม้า
"เอ้า...หลอกได้แล้ว"
"ก็หลอกพญาลงม้านั่นแล้วไง"
ทีนี้พญาว่า
"เอ้อ... ตกลง หลงคำหลอกจริง"
ไม่รู้จะทำยังไง ก็มีอีกหมอหนึ่ง เอากระทะครอบหัวมา ผ่านมา มันแหละ... เอากระทะ...
เซียงเมี่ยงว่ามันทำไมเอากระทะครอบหัว (นึกในใจ)
"อึม...เซี่ยงเมี่ยงวันนี้ทำไมไม่หลอก"
"เอ...ยังไม่หลอกหรอก เป็นยังไงไม่รู้ ตะวันจะออกสองดวง ไม่รู้เนี่ย"
หมอที่เอากระทะควบหัวก็หวังว่า ตะวันออกสองดวง เงยขึ้น ก็กระทะตกแตกเสีย

กำนี่ซ่ำไปหาเปิ้น..อั้น..ขายเมี่ยง ก่ไปจุ๊เปิ้นจ๋นปอเมี่ยงจ๋นปอเซี่ยง ก่เล้ยใส่จื้อไอ่เซี่ยงเมี่ยง อยู่มาแถม ทีนี่มันก่ผะยามค่ำผะญาติ้กติ้ก ผลสุดท้ายผะญาก่จังมัน มันค่ำผะญาเหลือแฮง จะฆ่ามัน เอาอั้น...ยาเบือใส่น่าม เอาหื้อมันกิ๋น มันก่กิ๋นแต้มันบ่หู้ ก่อนตี้มันจะต๋าย มันก่ได้บอกหื้อเมียมันว่า
ก๋อนข้าจะต๋าย ก๋อนข้าต๋ายแล่วล่ะ หื้อสูเอาข้าใส่ในอู่ ไกว๋เหียแล่วก่อั้น... เอาหนังสือตำหั้นส่องหน้าหื้อข้าอ่านเน่อ กำนี่ก่มันกิ๋นยานั่นต๋าย ต๋ายก่เมียมันเอาใส่ในอู่ไกว๋ ผะญามา มาลั่กมาผ่อ
"โฮ่ะ เซี่ยงเมี่ยงนี่ มันจ้ะใดกิ๋นยานี่บ่ต๋ายลุนิ ยานี่บ่มี๋ปู่ดก้ะ"
พญาก่มาจิมผ่อยา พญาก่เลยต๋ายตวย
เรื่องก่จ้บลงเท่านี่ นี่เรื่องเซียงเมี่ยงค่ำพญา

ทีนี้ซ้ำไปหาเขา..เอ่อ..ขายเมี่ยง ก็ไปหลอกเขาจนเมี่ยง หมดเกลี้ยง ก็เลยให้ชื่อ"ไอ้เซี่ยงเมี่ยง"
อยู่มาอีก ทีนี้มันก็พยามแกล้งพญาเรื่อยเรื่อย ผลสุดท้ายพญา ก็เกลียดมัน มันแกล้งพญาเหลือแรง(เหลือร้าย) จะฆ่ามัน เอาเอ่อ...ยาพิษใส่น้ำ เอาให้มันกิน มันก็กินจริง มันไม่รู้ ก่อนที่มันจะตาย มันก็ได้บอกให้เมียมันว่า
"ถ้าข้าจะตาย ถ้าข้าตายไปแล้วละ ให้เองเอาข้าใส่ในอู่ ไกวเสียแล้วก็ เอ่อ... เอาหนังสือวางลง ส่องหน้าให้ข้าอ่านนะ"
ทีนี้มันก็กินยานั้นตาย
ตายแล้ว..เมียมันเอาใส่ในอู่ไกว พญามา มาแอบมาดู
"หา...เซี่ยงเมี่ยงเนี่ยมันยังไง กินยานี้ไม่ตายหรือนี่ ยานี้ไม่มีพิษเหรอ"
พญาก็มาชิมยาดู พญาก็เลยตายด้วย เรื่องก็จบลงเท่านี้
นี่เรื่อง "เซี่ยงเมี่ยงค่ำพญา"

เรื่องที่สองเป๋นเรื่อง กะตำป๋าค่ำตุ๊
ลูกคนที่สองของย่าแม่หม้ายเนาะ ส่งมันไปค่ำตุ๊ มันก่ไปผะยามไปเข้าวัดเข้าวา ไปได้เป๋นขะโยมอยู่ยังวัด ก่ไปปฏิบัติตุ๊เจ้า ตุ๊เจ้าหันผลดีของมัน ก่เลยเอาบวชเป๋นพระเป๋น เณรขึ้นไป กำนี่ตุ๊เจ้าบ่อยู่วัด ตุ๊เจ้าไปรับตาน หั้นๆนี่ๆกะ บอกมันอยู่วัด ว่า
"ผ่อวัด หื้อดีๆเน่อ ไปหื้อหมามาขี่ใส่สะลีหั้นหนา ก้อนหมามาขี่ใส่สะลี จะเขคิงกิ๋นหนาบะ"
โคะ...บอกหื้อมันมันก่ "ครับ"
ทีนี่ตุ๊เจ้าไปฮับตานเหียกะ มันก่อยู่วัด ลั่กล่อมแล่มเอางาแต้ะ อ้อยมาปั้นเป๋นปั้นจะลาดจะเลดตำสะลี ตี้ตุ๊เจ้าตากหั้น โฮ่...เมื่อแลงมาตุ๊เจ้ากั้บจากไปรับตานมา มาแผวมาผ่อ
"โห้ บะหมา...บอกจ้ะใดสั่งไปหื้อหมามาขี้ใส่สะลี คิงยังบ่ผ่อวัดดีดี บ่ผ่อผ้าคัวเฮาตากอยู่นี่ หมามา ขี้ใส่ กิ๋นบ่กิ๋น"
มันก่มากิ๋นเน๋าะ กิ๋นงาแต้ะอ้อยตี้มันปั้นไว่น่ะ
"กิ๋น...ฮู่ว!เมาะ ตุ๊ปี้จิมผ่อเลาะ"
ตุ๊เจ้ามาจิม
"โอ่ะ กำนี่ฮั้บปะตู๋หนีบบะ มันเมาะอี้" อี้หนิ
แหมวันก่หมามาเข้าในห้อง ฮั้บป๋ะตู๋หนีบ ขี่ซด เขตุ๊เจ้ากิ๋น
"กิ๋น กิ๋น ตุ๊ปี้กิ๋น กิ๋นตุ๊ปี้กิ๋น"
ตุ๊เจ้าก่มาอุ้ยกิ๋น
"โฮ้ว...ส้มๆหวานๆบ่ป๋านก่อนเก่าบ่เต้าวันวาขี้หมาแก่วัดบา่เห้ยบะ" อี้หนิ

เรื่องที่สอง เป็นเรื่อง "กะตำป๋าค่ำตุ๊"
ลูกคนที่สองของยายแม่หม้ายน่ะ ส่งมันไปแกล้งพระ มันก็ไปพยายามไปเข้าวัดเข้าวา ไปได้เป็นศิษย์อยู่ยังวัด ก็ไปปฏิบัติพระ พระเห็นผลดีของมัน ก็เลยเอาบวช เป็นพระ เป็นเณร ขึ้นไป
ทีนี้พระไม่อยู่วัด พระไปรับนิมนต์ ที่นั่น ที่นี่ บอกมันอยู่วัด ว่า
"ดูแลวัดให้ดีๆ นะ อย่าให้หมามาขี้ใส่ที่นอนนั่นนะ ถ้าหมามาขี้ใส่ที่นอน จะบังคับเองกินนะวะ"
ฮึ.. มันก็.. บอกให้มัน มันก็
"ครับ"
ทีนี้พระไปรับนิมนต์เสียละ มันก็อยู่วัด แอบย่องย่อง เอางาแตะน้ำอ้อย มาปั้นเป็นก้อนเรี่ยๆ ราดๆ วางที่นอนพระตากไว้ โห...ตอนเย็นมา พระกลับจากไปรับนิมนต์มา มาถึง มาดู
"เห้อ.. วะ หมา.. บอกยังไง สั่งไม่ให้หมามาขี้ใส่ที่นอน เองทำไมไม่ดูวัดดีๆ ไม่ดูเสื้อผ้า เราตากอยู่นี่ หมามาขี้ใส่ กินไม่กิน"
มันก็มากินแหละ กินงาแตะน้ำอ้อย ที่มันปั้นไว้น่ะ
"กิน..โอ้โฮ.. อร่อย.. หลวงพี่ชิมดูสิ"
หลวงพี่มาชิม
"โอ้!.. ทีนี้ ปิดประตูขังว่ะ มันอร่อยงี้"
อีกวันหมาก็มาเข้าในห้อง ปิดประตูขัง ขี้ทะลัก บังคับพระกิน
"กิน.. กิน หลวงพี่กิน.. กิน หลวงพี่กิน"
พระก็มาตัก (อุ้ย) กิน
"ฮื้อ!.. เปรี้ยวๆ.. หวานๆ ไม่ปานก่อนเก่า ไม่เท่าวันวาน ขี้หมาแก่วัดเว้ย.. ว่ะ"

ลู่กจากหั้นมาก่ตวยตุ๊เจ้า ไป ตุ๊เจ้าก่
"อยู่วัดบ่อยู่ บ่มีความสุ้ข บ่มีความหมาย หื้อจ๋ำผ่อหยังก่บ่ผ่อ คิงต้องไปตวยฮา"
ไป ตุ๊เจ้าขี่ม้า พระน้อยก่เดินตี๋นตวยไป๊ ทีนี่ไปึงกาด ตุ๊เจ้าว่า
"ป้า!ซื้อเกี๋ยบะ ซื้อเกี๋ยไปไว่ดองนั่นดองนี่"
นี่ก่ซื้อเกี๋ย หื้อเซี่ยงเมี่ยงน่ะหาบ เอ้อ!หื้อเซี่ยงเมี่ยงว่ะ หื้อกะตำป๋า เปิ้นจื้อว่าพระกะตำป๋า หาบ เอาหัวเมาะไม่กาน หลับไป ตุ๊เจ้าก่ขี่ม้าเหีย ก่ผ่อ
"โฮ่ะ พระ...มันจ้ะใด หาบเกี๋ยสะบ๊ายเต๋มทีก่ะ"
"สะบ๊าย ตุ๊ปี้ ไข่หลับไปเหียอั้นเนาะ"
"เอ่อ...อั้นก่หาบไปติ้กติ้กเต่อะ มันหนักเหลือแฮงไปึงตี้ยั้งก่ยั้ง" ตุ๊เจ้า...ลับหูลับต๋าล่อมแล่ม เอา มะหินเขาพ็อกหลังม้า พ็อกอานม้า กำนั่นขี่ไปแหมน่อยตุ๊เจ้าสู้บ่ไหวล่ะ
"เฮะ!...ตุ๊ปี้จะหาบผ่อเลาะ ขี่ม้าก่บ่ม่วนบ่าเห้ย ก่หันคิงหาบเกี๋ยหลับตวยสะบ๊ายหนิ มันก่ปัดหลังปัด อานม้าเหียกะ มันก่ขี่เฮาะล่ะตุ๊เจ้า ตุ๊เจ้าหาบมานั้กเหลือแฮงบ่ไหว ตุ๊เจ้าเฒ่าแล่วหนิ
"โฮะ เอาอั้นซ่อนไว่ไหนบะเกี๋ยนี่ฮะ นั้กไบ้นั้กหง้าว วันพูกก้อยมาเอาล่ะ"
"เอ้อ! บ่าซ่อนตี้ไหนตุ๊ปี้ เฮาซ่อนในบวกนี่"
เอาเกี๋ยลง ไต้เ กี๋ยลงซ่อนในบวก วันพูกมาผ่อเหลือก้าไต้บ่ดาย
"โอ้ว ไผเอาไปไหนแหมเมาะ ป๋าลักกิ๋น ป๋าลักกิ๋น"
ก่ฮะป๋า ปากั๋นฮะ ฮะป๋า
"ก้อนอั้น...คิงป้ะป๋ากังเกิ้ดมาตังเพ้เน่อ" "เอ่อ!...ตุ๊ปี้ป้ะป๋ากอกเกิ้ดมาตังเพ้เน่อ"
ฮะไป๊ ฮะไป ป้ะป๋ากอกตุ๊เจ้าเกิ้ด ตุ๊เจ้าเกิ้ด พระน้อยก๋ำออก ป้ะป๋ากังป๋าดุ๊ก เกิ้ดกะตุ๊เจ้า..ตุ๊เจ้า
"เฮ้อ!...นี่ตุ๊ปี้ นี่ตุ๊ปี้" ก่ต้บ เฮ๋าว...ดังโพ้ด!! ตุ๊เจ้าต้บ เอาล่ะ ป๋าดุ๊กปั้กมือหียล่ะ
"โฮ้ว!...บะ ยะจ้ะใดเอาะ"
"ป๋าดุ๊กก่มา...หามตุ๊ปี้หาม"
ไม้กานเข้าหามคนเดียว
"โฮ้ว!! บะ เสือ หมีบ่หนีก่ม๋า ม๊า มา"
ตุ๊เจ้าก่หล้นแผววัดปุ้นกะ ไปได้หามได้เหิมเมาะกำนั่น
"หวัดโธ้ว...บ่ไหวบ่านี่มา คิงมาเล่นตั๋วจะนี่ มาค่ำฮาแต้ๆเลาะบะ"
"บ่ค่ำ ยะจ้ะใดเอาะตุ๊ปี้ ป่าดุ๊กปั้กมือ ก่บ่จ้างยะจ้ะใด ก้อนว่าอยู่หั่นก่ไปแผววัดซักเตื้อเจ็บอยู่หั้นกะ"

นั่นแหละ ตั้งแต่นั้นมาก็ตามพระไป พระก็ อยู่วัดไม่อยู่ ไม่มีความสุข ไม่มีความหมาย ให้จำว่า ดูอะไรก็ไม่ดู เองต้องไปกับข้า" ไป พระขี่ม้า เณรน้อยก็เดินเท้าตามไป ทีนี้ไปถึงตลาด พระว่า
"ฮึม...ซื้อเกลือว่ะ ซื้อเกลือไปไว้ดองนั่น ดองนี่"
นี้ก็ ซื้อเกลือ ให้เซี่ยงเมี่ยงน่ะหาบ เอ้อ!...ให้เซี่ยงเมี่ยงน่ะ ให้กะตำป๋า เขาชื่อว่าเณรกะตำป๋า หาบ.. ก็เอาหัวซบไม้คาน หลับไป
พระก็ขี่ม้าเสีย ก็ดู
"ฮึ... พระ..มันยังไง หาบเกลือสบายเต็มทีรึ"
"สบาย...หลวงพี่ ง่วงนอนไปเสียงั้นแหละ"
"เออ...งั้นก็หาบไปเรื่อยๆ เอะ มันหนักเหลือแรง ไปถึงที่หยุดก็หยุด"
พระ.. ลับหูลับตา..ย่องย่องเอาก้อนหินเข้าวางหลังม้า วางตรงอานม้า ทีนั้น..ขี่ไปอีกหน่อย พระสู้ไม่ไหวละ
"มะ...หลวงพี่จะหาบบ้างสิ ขี่ม้าก็ไม่สนุกเลยเว้ย ก็เห็นเองหาบเกลือ หลับด้วย สบายนี่"
มันก็ปัดหลังปัดอานม้าเสียสิ มันก็ขี่เหาะทิ้งพระ
พระหาบมาหนักเหลือแรง ไม่ไหว พระแก่แล้วนี่
"เฮ้อ...เอา เอ่อ...เอาซ่อนไว้ไหนวะเกลือเนี่ยฮะ หนักจริงๆ วันพรุ่งนี้ค่อยมาเอาแล้วกัน"
"เอ้อ...ไม่ต้องซ่อนที่ไหนหลวงพี่ เราเอาซ่อนในบึงนี่" เอาเกลือลง กระสอบเกลือลงซ่อนในบึง วันรุ่งขึ้นมาดูเหลือแค่ กระสอบเปล่า
"โอ๊ะ!...ใครเอาไปไหนอีกล่ะ ปลาขโมยกิน ปลาขโมยกิน" ก็งมปลา พากันงม งมปลา
(ฮะป๋า หมายถึง วิธีการจับปลาอย่างหนึ่ง โดยทำที่กั้น รอบบริเวณที่เราจะจับปลา ซึ่งส่วนใหญ่ใช้ดินทำ หลังจากนั้น วิดน้ำออกจนเห็นเป็นโคลน แล้วจึงจับ หรืองมเอาปลาได้
"ถ้าเอ่อ...เองเจอปลากังดักมาทางนี้นะ"
"เออ...หลวงพี่เจอปลากอกดักมาทางข้านะ"
งมไป งมไป เจอปลากอก พระดัก พระ.. เณรน้อยจับออก เจอปลากังปลาดุก ดัก..ก็พระ...พระ
"เฮ้อ!...นี่หลวงพี่ นี่หลวงพี่"
ตบ มือ... ดังผัวะ!.. พระตบ เอาละ ปลาดุกปักมือเสียละ
"โห!...ว่ะ..ทำยังไงดีล่ะ" "ปลาดุกก็มา...หามหลวงพี่หาม" ไม้คานเข้าหาม คนเดียว "หา!..วะ เสือ !! หมี!! ไม่หนีก็ มา มา มา!!!"
พระก็วิ่งถึงวัดนู่นเลยสิ ไปได้หามได้เหิมล่ะทีนั้น
"ปัดโธ่...ไม่ไหวไอ้นี่มา เองมาเล่นตัวอย่างนี้ มาแกล้งข้าแท้ๆ เลยว่ะ"
"ไม่แกล้ง ทำยังไงล่ะหลวงพี่ ปลาดุกปักมือ ก็ไม่รู้จะทำยังไง ถ้าว่าอยู่นั่นก็ไม่ถึงวัดสักที เจ็บอยู่นั่นแหละ"

"วันพูกหื้อคิง ก้อนว่า เดือนเปียงป๋ายต๋านนี่ คิงฮ้องตุ๊ปี้เน่อ ตุ๊ปี้จะไปกุมบาตร วันวานี่ไปขวายบ่ปอได้ นั่ก"
"ครับ"
หึม...ฮอดเหมื่อแลงมากะ เอาเตียนมาลิวตวยกั๋นเล่มเพ่ กิ้ดไม่ส้าวขึ้นปั้กป๋ายต๋านปุ้น พอตุ๊เจ้าหลับเอา เตียนต๋ามขึ้นปั้กป๋ายต๋านปุ้น ดึ้กดื่นกี่งคืนค่อนคืนแล่วก่ะ ก่ไปฮ้อง
"ตุ๊ปี้ ตุ๊ปี้อ ผ่อเลาะเดือนเปียงป๋ายต๋านล่ะ"
ตุ๊เจ้าลุกมา เมาขี้หูขี้ต๋าก่ผ่อ
"อ่อ...เดือนแต้กะ บาตรมาบะ"
เอาบาตร ดาบาตร ดาหยังก่ไป ไปตังใดก่หมาห้อมใส่ ควัน ควัน ควัน เปิ้นบ่ลุก ไปตังใดก่เปิ้นบ่ลุก วางบ่วาง ก่มานอนก่ปิ่ก จะไปก่สั่งพระน้อยไว่
"ก้อนเขามาฮ้องไขปะตู๋จะไปไขหนา ใค๋ก่จ้างมันสะมั๋ยบ้านเมืองสะมั๋ยบ่าเดี่ยว"
"ก่อี้ ตุ๊ปี้"
"ตุ๊ปี้ก่จ้าง"
"ฮาเล้าะ"
"ก่ฮาก่จ้าง บ่าไขเอาะ ก้อนบ่หู้จั้กเสียง บ่าไข"
เซาะไหนบ่ใหนเปิ้นหลับม้ด ก่ปิ้กมากะ
"โห้ว บ่ไหวบ่าเห้ยเปิ้นหลับม้ดบ่ะ บ่แจ้งดีเตื้อ ไขปะตู๋กะ"
"โอ้ว...ตุ๊ปี้บ่หื้อไข"
"ก่ฮานี่แล่ว"
"ก่ฮาก่จ้างเต่อะ เปิ้นตึ้งบ่หื้อไข"
"โอ้...ก่คิงบ่หู้จั้กเสียงก่ะ"
"จ้างเต่อะน่า เปิ้นบ่หื้อไข ตุ๊ปี้บ่หื้อไข ไขบ่ได้"
ว่าจะใดมันก่ตึ้งบ่ไข ฮาก่จ้าง ตุ๊ปี้ก่จ้าง ตุ๊เจ้าก่จ้างมันตึงบ่ไข บ่จ้างบ่มีตี้นอน ก่ไปนอนโป่งมะฟักแก้วกะ ลุกมาเหมื่อเจ้า เปิ้นอั้น...เจ้าของหมะฟักแก้วนั่นก่ไปเซาะหมะฟัก แก้วจะมาแก๋งกั๋น อั้นซ่ำหัวมดเน๋าะ เดือนใสเหีย เดือนส่องใสมองมองมอง หวังว่าบ่าฟักแก้ว เอาเกียวเข้าต่กคอปุ้ดต๋ายเหีย เรื่องอั้น กะตำป๋าค่ำตุ๊จ้บเต้าอี้

"วันพรุ่งนี้ให้เอง... ถ้าว่า.. เดือนอยู่ที่ยอดตาลเนี่ย เองเรียกหลวงพี่นะ หลวงพี่จะไปบิณฑบาต เมื่อวานนี้ไปสาย ไม่ค่อยได้มาก"
"ครับ"
หือ.... ถึงตอนเย็นมาสิ เอาเทียนมาหลอมเข้าด้วยกันเล่มเท่านี้ หนีบไม้สอยขึ้นปักบนยอดตาลนู่น
พอพระหลับ เอาเทียนจุดขึ้นปักบนยอดตาลนู่น ดึกดื่น ครึ่งคืน ค่อนคืนแล้วสิ ก็ไปเรียก
"หลวงพี่...หลวงพี่ ดูสิเดือนอยู่ที่ยอดตาลแล้ว"
พระตื่นมา เมาขี้หูขี้ตา ก็มอง
"อ้อ...เดือนจริงเหรอ บาตรมาวะ" เอาบาตร เตรียมบาตร เตรียมอะไร ก็ไป ไปทางไหนก็หมามารุมมาล้อม โฮ่ง!โฮ่ง!โฮ่ง! เขาไม่ตื่น ไปทางไหนก็เขาไม่ตื่น วางไม่วาง ก็มานอน ก็กลับ จะไปก็สั่งเณรน้อยไว้ "ถ้าเขามาเรียกเปิดประตูอย่าไปเปิดนะ ใครก็ช่าง มันสมัยบ้านเมือง สมัย..เดี๋ยวนี้"
"ก็งี้ หลวงพี่" "หลวงพี่ก็ช่าง"
"ข้าล่ะ"
"ก็ข้าก็ช่าง ไม่ต้องเปิดแหละ ถ้าไม่รู้จักเสียง ไม่ต้องเปิด"
หาไหนไม่ได้ เขาหลับหมด ก็กลับมาสิ "
"เฮ้อ...ไม่ไหวเลยเว้ยเขาหลับหมดว่ะ ยังไม่สว่างดี เปิดประตูซิ"
"เอ้อ...หลวงพี่ไม่ให้เปิด"
"ก็ข้านี่แหละ"
"ก็ข้าก็ช่างเถอะ เขาก็ไม่ให้เปิด"
"เฮ้อ...ก็เองไม่รู้จักเสียงรึ"
"ช่างเถอะน่า เขาไม่ให้เปิด หลวงพี่ไม่ให้เปิด เปิดไม่ได้"
ว่ายังไงมันก็ไม่เปิด ข้าก็ช่าง หลวงพี่ก็ช่าง พระก็ช่าง มันก็ไม่เปิด ไม่รู้ทำไง ไม่มีที่นอน ก็ไปนอนเถาฟักเขียวสิ ตื่นมาตอนเช้า เขา..เอ่อ..เจ้าของฟักเขียวนั้นก็ ไปหาฟักเขียวจะมาแกงกัน ก็ซ้ำหัวเกลี้ยงน่ะ เดือนใส เสียด้วย เดือนส่องใสวับ..วับ..วับ..นึกว่าฟักเขียว เอาเคียวเข้าตวัด คอขาดตายเสีย
เรื่อง..เอ่อ กะตำป๋าค่ำตุ๊จบเท่านี้

เรื่องปู๋เซ็ดค่ำลั่วะ ก่คือว่าลูกหล้าของย่านั่นเน๋าะ ส่งหื้อมามาค่ำลั่วะ มันจะไปผะยามค่ำลั่วะทุกทิศทางเอาะ ทีนี่ก่หมู่ลั่วะทั้งหลาย หละเด็กหละอ่อนลูกลั่วะ เล่นตวยมัน มันก่เล่นตวยค่ำตวย วัดหัววัดเก้า ยะ ซ่ะป่ะ มันก่ำลังจะจุ๊จอก ว่าอั้น
"ไผ ไผบ่ไปจ่อมเบ้ดก้ะ จ่อมเบ้ดป๋ากิ๋นจ่าดดีหนา"
"เอาหยังจ่อม เอาหยังแป๋งเหยื่อ"
มักก่บอกว่าเอาไข่
"ต้มไข่ซักฮางเอาไป แล่วก่เอาเก้าะเบ้ดจ่อมมันตึงได้"
หมอนั่นว่ามันจะบอกหื้อป้อมัน หมอนั่นมันจะบอกหื้อป้อมัน มันจะบอกหื้อป้อเอาไปจ่อม ว่าเซ็ดปู๋เซ็ดนั่นมันก่
"ก่คิงเขาจะไปจ่อมเบ้ด บอกหื้อป้อคิงไปจ่อมเบ้ดเมื่อใด"
"วันพูก"
มันก่ไปบ่มอยู่ปื้นวังน่าม ก้อนเปิ้นจ่อมเบ้ดมามันก่เบ้าะเอาไข่เหีย จ่อมเบ้ดมามันก่เบ้าะเอาไข่ ไข่ใส่เบ้ดจ่อม ได้มาก่เอามากิ๋น เต้ามันได้ลูกเมีย ก่หากิ๋นเอามาหื้อลูกมันมากิ๋นอวดลูกลั่วะ
ลูกลั่วะถาม
"บ่านี่ คิงไปเอาไข่ตี้ไหนมากิ๋น"
"ป้อฮาไปเป๋นป๋าอยู่ในวัง ไปเอาไข่มากิ๋น"
ทีนี่หละอ่อนลูกลั่วะมาบอกหื้อป้อแม่ ป้อแม่มัน
"โอ่ะ...ปู๋เซ็ดแต้แต้โล่ว ตี้มันมากิ๋นไข่เฮาหนิ บ่ใจ้ป๋า แหมกำนี่เฮาจะไปกิ๋นไข่ปู๋เซ็ดเล่า"
บอกหื้อลูกปู๋เซ็ดอะ หมู่หละอ่อนบอกว่า
"บ่านี่วันพูก บอกหื้อป้อคิงไปจ่อมเบ้ดเน่อ เอาไข่ไปจ่อมแอะ ป้อฮาเขาจะปิ่กจ่อมเบ้ด ป้อฮาเขาจะไปเป๋นป๋า ป้อคิงไปจ่อมเบ้ดเล่า"
เซ็ด กำนี่ก่ไปจ่อมเมาะ มันบ่ใจ้ใส่ไข่นั่ก ใส่ไข่น้อยเดียว แป๋งเบ้ดคมแล่วบ่คมเตื้อ จ่อมไปอั้น ลั่วะมันบ่ใจ้ ล้วกเหมือนคนเมืองเฮา ลั่วะสมัยตะก่อน บ่กองจ่อมแต้ก่งวมก่าบ ปู๋เซ็ดลากคอมาบุ้บเหีย จ่อมไปก่ก้าบก่ลาก คอมาบุ้บ ต๋ายเซี่ยงเป๋นเกิ่งบ้านน่ะก้า

เรื่องปู๋เซ็ดค่ำลัวะ ก็คือว่า
ลูกคนสุดท้องของยายนั่นแหละ (นางแม่หม้าย) ส่งให้มา มาแกล้งลัวะ มันจะไปพยายามแกล้งลัวะ ทุกทางเลย
ทีนี้ก็ พวกลัวะทั้งหลาย ลูกเล็กเด็กแดงลูกลัวะ เล่นกับมัน มันก็เล่นด้วย แกล้งด้วย เขกหัวเขกเหอ ทำสารพัด มันกำลังจะโกหก หลอกว่า เอ่อ...
"ใคร...ใครไม่ไปตกเบ็ดเหรอ ตกเบ็ดปลากินดีนะ"
"เอาอะไรตก เอาอะไรทำเหยื่อ"
มันก็บอกว่าเอาไข่
"ต้มไข่สักรังเอาไป แล้วก็ เอาเกาะเบ็ด มันได้อยู่แล้ว "
หมอนั่นว่ามันจะบอกให้พ่อมัน หมอนั่นมันจะบอกให้พ่อมัน มันจะบอกให้พ่อเราไปตก ว่าเสร็จ ปู๋เซ็ดนั้นมันก็
"ก็พวกเองจะไปตกเบ็ด บอกให้พ่อเองไปตกเบ็ดเมื่อไร"
"วันพรุ่งนี้" (รุ่งขึ้น)
มันก็ไปซ่อนอยู่ใต้วังน้ำ ถ้าเขาตกเบ็ดมามันก็เอาไข่เสีย ตกเบ็ดมามันก็เอาไข่ ไข่ใส่เบ็ดตก ได้มาก็เอามากิน จนกระทั่ง มันได้ลูกได้เมีย ก็หากิน เอามาให้ลูกมัน มากินอวดลูกลัวะลูกลัวะถาม
"ไอ้นี่ เอ็งไปเอาไข่ที่ไหนมากิน"
"พ่อข้าไปเป็นปลาอยู่ในวัง ไปเอาไข่มากิน"
ทีนี้ เด็กลูกลัวะมาบอกให้พ่อแม่ พ่อแม่มัน
"ฮึ...ปู๋เซ็ดจริงๆ ด้วย ที่มันมากินไข่เราเนี่ย ไม่ใช่ปลา ทีนี้ นะเราจะไปกินไข่ปู๋เซ็ดบ้างล่ะ"
บอกให้ลูกปู๋เซ็ดแหละ หมู่เด็กบอกว่า
"ไอ้นี่ วันพรุ่งนี้ บอกให้พ่อเองไปตกเบ็ดนะ เอาไข่ไปตกสิ พ่อข้าเขาจะเปลี่ยนจากตกเบ็ด...พ่อข้าเขาจะไปเป็นปลา พ่อเองไปตกเบ็ดบ้าง"
(พูด)เสร็จ ทีนี้ก็ไปตกเลย มันไม่ได้ใส่ไข่เยอะ ใส่ไข่นิดเดียว ทำเบ็ดคมแล้วก็คมอีก ตกไปงั้น ลัวะมันไม่ได้ฉลาดเหมือนคนเมืองเรา ลัวะสมัยเมื่อก่อนน่ะ.... พอตกเบ็ดก็ตะครุบคาบ ปู๋เซ็ดลากคอมาตีเสีย ตกเบ็ดไปก็คาบ ก็ลากคอมาตี ตายหมดจนเป็นครึ่งหมู่บ้านแล้วสิ

เลยหลาบ มาหาวิธีค่ำตางอื่นแหม เหลือแฮงแต่งเป๋นผะยาธิ ปู๋เซ็ด แต่งเป๋นผะยาธิต๋างจะฆ่าลั่วะ มาหาอั้น...ไปามเมื่อตี้ลั่วะ"
"โอ้ว มันเป็นพยาธิอี้ก่ ต้องไปเลี้ยงผีไม้หลวง ก๋วงไม้ใหญ่ก่อนเน่าะจะหาย"
กำนี่ก่ปู๋เซ็ดมันเข้าไปอยู่ก๋วงไม้ปุ้น ปอหมู่ลั่วะเอาไก่เอาหยังมาเลี่ยง
"เอ้อ...นี่เน่อผีไม้หลวงก๋วงไม้ใหญ่เอามาเลี่ยงมาบน ลูกเฮาเป๋นอั้นอี้"
เอ้อ!หล้น ลั่วะมันกั๋ว ปู๋เซ็ดเอาไก่มาหื้อลูกมันกิ๋น ไปอวดลั่วะทีนี่ลูกลั่วะหันก่โธะ!...ไห้กิ๋น ถาม
"สูเอาไก่ไหนมากิ๋น"
"โฮะ! ป้อฮาเป๋นผีอยู่อั้นเก้าไม้หลวงก๋วงไม้ใหญ่ ได้ไก่ต้มมากิ๋น"
ลั่วะ(ว่า)
"วันพูกหื้อปู๋เซ็ดไปเลี่ยงผ่องเน่อไก่"
ลั่วะทั้งหลายก่ ปู๋เซ็ดนี่ก่แต่งเป๋นผะยาธิ มาามเมื่อตี้ลั่วะแหมเหมาะน่ะ
"หื้อไปเลี่ยงผีไม้หลวงก๋วงไม้ใหญ่เต่อะจะหายเอาไก่ไปนั่กนั่ก"
มันก่ว่า
"เอ้อ...ดีเอาะ เก้าไม้ก๋วงมันมีหั้นเก้าแล้วก้า"
หมู่ลั่วะมันก่ไปอยู่ในก๋วงไม้หั้นก่ ในก๋วงไม้ปู๋เซ็ดก่เอาไก่ไป เอาหมูไป แต่งบุ๊บหมูฮ้องอัวะ อั๋ว อั๋ว! มันบ่ใจ้บุ๊บหื้อต๋าย หมู่ลั่วะก่ปากั๋นใจ๋ดี ว่าจะได้กิ๋นจิ้นไก่จิ้นหมู มันหั้กเอาเค็ดไม้เอาโข่หยังเข้ายัดตังปื้น ก่ไฟเข้าหวดหื้อเปิ้น ต๋ายกั๋นม้ดบ้านม้ดเมืองลั่วะ ยังแหนมซ่ำบ่ปอ กะล้กหัวปู๋เซ็ดนั่นเหี้ย มันต๋ายแล่วมันเหี้ย หั้น หมู่ลั่วะตี้เคิ้นตี่ค้างยังหั้น ไปขี่ใส่กะล้กหัวมัน ผิดใจ๋มันค่ำเจ้นป้อเจ้นแม่ แต๋นซ่ำก่อยู่ในหั้นเดือดก้น
"ป้า! ปู๋เซ็ดนี่ กะโหล้งหัวมันก่ยังสวกอยู่หนิห่อ เห้ย"อี้หนิ
จ้บเต้าอี้เรื่องปู๋เซ็ด

เลยเบื่อ มาหาวิธีแกล้งอย่างอื่นอีก... คิดอะไรไม่ออกแล้ว(เหลือเเฮง)
แกล้งทำเป็นไม่สบาย ปู๋เซ็ดแกล้งทำเป็นไม่สบาย อำพรางที่จะไปฆ่าลัวะ มาหาเอ่อ...ไปถามยามที่ลัวะ
"โห!...มันไม่สบายอย่างนี้ ก็ต้องไปเซ่น ผีไม้หลวงกลวงไม้ใหญ่ก่อนน่ะ จะหาย"
ทีนี้ก็ปู๋เซ็ดมันเข้าไปอยู่กลวงไม้นู่น พอพวกลัวะเอาไก่เอาอะไร มาเซ่น
"เอ้อ...นี่นะผีไม้หลวงกลวงไม้ใหญ่ เอามาเซ่นมาบูชา ลูกเราเป็นอย่างนั้นอย่างนี้"
เอ้อ!...วิ่ง..วิ่ง..วิ่ง..วิ่ง ลัวะมันกลัว ปู๋เซ็ดเอาไก่มาให้ลูกมันกินไป(กิน)อวดลัวะ ทีนี้ลูกลัวะเห็นก็หือ... ร้องไห้อยากจะกิน ก็ถามว่า
"เองเอาไก่ไหนมากิน"
"อึม...พ่อข้าเป็นผีอยู่..เอ่อ..ต้นไม้หลวงกลวงไม้ใหญ่ ได้ไก่ต้มมากิน"
ลัวะ(ว่า) "วันพรุ่งนี้ให้ปู๋เซ็ดไปเซ่นบ้างนะ ไก่น่ะ"
ลัวะทั้งหลายก็ ปู๋เซ็ดนี่ก็แกล้งไม่สบาย มาถามยามที่ลัวะ อีกน่ะแหละ
"ให้ไปเซ่นผีไม้หลวงกลวงไม้ใหญ่เอะ จะหาย เอาไก่ไปเยอะๆ" มันก็ว่า
"เอ้อ...ดีละ ต้นไม้กลวงมันมีนั่นต้นหนึ่งแล้วนี่"
พวกลัวะก็ไปอยู่ในกลวงไม้นั่น ก็ในกลวงไม้ ปู๋เซ็ดก็เอาไก่ไปเอาหมูไป แกล้งตีหมูให้ร้อง อู๊ด!..อู๊ด!..อู้ด!..อู้ด!.. มันไม่ได้ตีให้ตาย พวกลัวะก็พากันดีใจว่าจะได้กินเนื้อไก่ เนื้อหมู มันหักเอาเศษไม้ เอาเศษหญ้าเอาอะไรเข้ายัดข้างใต้ ก็ไฟเข้าหวดให้เขา ตายกันหมดบ้านหมดเมืองลัวะ อีกซ้ำยังไม่พอ กะโหลกหัวปู๋เซ็ดนั้นที่เรี่ยอยู่ มันตายแล้วมันเรี่ยอยู่นั่น พวกลัวะที่หลงที่เหลือยังอยู่นั้น ไปขี้ใส่กะโหลกหัวมัน
"เจ็บใจ มันแกล้งทั้งโคตรพ่อโคตรแม่"
แตนซ้ำก็อยู่ในนั้น ต่อยก้น
"เฮ่อ... ปู๋เซ็ดนี่ กะโหลกหัวมันก็ยังดุอยู่เลยว่ะเฮ้ย"
นี่แหละ...จบเท่านี้เรื่องปู๋เซ็ด

| Return to Thai Regional Folktales Page |

Revised: 19-Feb-98