ลักษณะภาษาไทยถิ่นกลาง

บริเวณที่ผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางส่วนใหญ่อาศัยอยู่ คือบริเวณจังหวัดต่าง ๆ ในภาคกลางของประเทศไทย โดยมีรายละเอียดดังนี้

• ทางเหนือของ กรุงเทพมหานครมีผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางจนถึงจังหวัดตาก สุโขทัย อุตรดิตถ์ และพิษณุโลก แต่ในจังหวัดทั้งสี่นี้มีผู้พูดภาษาไทยถิ่นเหนืออาศัยอยู่ในบางส่วน
  
• ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของกรุงเทพมหานครมีผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางเรื่อยไปจนถึง จังหวัดนครนายก สระบุรี ลพบุรี บางส่วนของจังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดเพชรบูรณ์
• ทางทิศตะวันออกของกรุงเทพมหานคร มีผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางไปจนถึงพรมแดนประเทศกัมพูชาในจังหวัดปราจีนบุรี จันทบุรี และตราด
• ทางทิศตะวันตกของกรุงเทพมหานคร มีผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางไปจนถึงพรมแดนประเทศพม่า ส่วนทางทิศใต้นั้น มีผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางจนถึงตอนใต้ของอำเภอเมือง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ลักษณะทางเสียงของภาษาไทยถิ่นกลางสามารถสรุปได้ ดังนี้

พยัญชนะ

หน่วยเสียงพยัญชนะในภาษาไทยถิ่นกลางมีจำนวนระหว่าง 20 - 21หน่วยเสียง ข้อแตกต่างอยู่ที่หน่วยเสียง / r / "ร " ซึ่งไม่ปรากฏ ในระบบเสียงของผู้พูดภาษาไทยถิ่นนี้บางคน (ดูตาราง)

(หน่วยเสียงที่แสดงโดยใช้สีแดง คือหน่วยเสียงที่ปรากฏเฉพาะในบางภาษาย่อยเท่านั้น)

หน่วยเสียงพยัญชนะทุกหน่วยในตารางข้างต้นสามารถปรากฏเป็นพยัญชนะต้น แต่หน่วยเสียงพยัญชนะบางหน่วยเสียงเท่านั้นที่ ปรากฏเป็น พยัญชนะท้าย ได้แก่ ป, ต, ก, อ, ม, น, ง, ว, ย ส่วนพยัญชนะควบกล้ำในภาษาไทยถิ่นกลางมี 12 เสียง ได้แก่ ปล, (ปร), พล, (พร), ตร, (ทร), กล, (กร), กว, คล, (คร) ,คว พยัญชนะควบกล้ำที่อยู่ในวงเล็บไม่ปรากฏในระบบเสียงของผู้พูดภาษาไทยถิ่นกลางบางคน นอกจากนี้ อาจไม่มีพยัญชนะควบกล้ำ ส่วนที่สองเป็น / l / "ล" หรือ / w / "ว" ในระบบเสียงของผู้พูดภาษาไทยถิ่นนี้บางคนอีกด้วย

สระ

หน่วยเสียงสระในภาษาไทยถิ่นกลาง มีสระเดี่ยวเสียงสั้น 9 หน่วยเสียง และสระเดี่ยวเสียงยาว 9 หน่วยเสียง (ดูตาราง)

สระเลื่อนในภาษาไทยถิ่นเหนือได้แก่ เอีย เอือ อัว / ia, , ua/

วรรณยุกต์

สำหรับสัทลักษณะของเสียงวรรณยุกต์ของภาษาไทยถิ่นกลางนั้น มีดังนี้

• แถว A

  ในช่อง A1 ในภาษาย่อยบางภาษาเป็นเสียงต่ำ-ระดับ-ขึ้น แต่ในภาษาย่อยบางภาษาเป็นเสียงสูง-ตก-ขึ้น หรือ สูง-ตก
  
  ในช่อง A2 A3 เป็นเสียงกลาง-เลื่อนลง หรือ กลาง-ระดับ หรือ กลาง-ขึ้น หรือ กลาง-ขึ้น-ตก
  
  ในช่อง A4 เสียงวรรณยุกต์จะเหมือนกับช่อง A2 A3 ถ้าไม่มีการแยกเสียงวรรณยุกต์ โดยในภาษาย่อยของภาษาไทยถิ่นกลาง ที่มีการแยกเสียงวรรณยุกต์ระหว่างช่อง A3 กับ A4 เสียงวรรณยุกต์ในช่อง A4 จะเป็นเสียงต่ำ-ระดับ-ขึ้น ในภาษาย่อยเหล่านี้ เสียงวรรณยุกต์ในช่อง A1 จะเป็นเสียงสูง-ตก หรือ สูง-ตก-ขึ้น

• แถว B

  ในช่อง B1, B2 และ B3 เสียงวรรณยุกต์ที่ปรากฏในภาษาย่อยบางภาษาเป็นแบบกลางค่อนข้างต่ำ-ระดับ หรือ กลางค่อนข้างต่ำ-เลื่อนลง แต่ในภาษาย่อยบางภาษาเป็นแบบกลาง-ระดับ หรือ กลาง-เลื่อนลง
  
  ในช่อง B4 จะเป็นเสียงวรรณยุกต์เดียวกับ เสียงวรรณยุกต์ในช่อง C1 C2 C3 และเสียงวรรณยุกต์ในช่อง DL4 ซึ่งลักษณะนี้ เป็นลักษณะเด่นของการแยกเสียงวรรณยุกต์ในภาษาไทยถิ่นกลาง

• แถว C

เสียงวรรณยุกต์ในแถว C ในภาษาไทยถิ่นกลางมีลักษณะที่น่าสังเกตคือ เสียงวรรณยุกต์จบลงด้วยเสียงกักที่เส้นเสียง โดยมี รายละเอียด ดังนี้

ในช่อง C1 C2 C3 เสียงวรรณยุกต์เป็นแบบกลางค่อนข้างสูง-ขึ้น-ตก-เสียงกักที่เส้นเสียง

ในช่อง C4 เสียงวรรณยุกต์เป็นแบบกลาง-ขึ้น-เสียงกักที่เส้นเสียง

• แถว DL

  ในช่อง DL1 DL2 และ DL3 มีสัทลักษณะเหมือนเสียงวรรณยุกต์ในช่อง C1 C2 C3 แต่ไม่จบลงด้วยเสียงกักที่เส้นเสียง

• แถว DS

  ในภาษาย่อยบางภาษา เสียงวรรณยุกต์ในช่อง DS1 DS2 DS3 เป็นแบบต่ำ-ระดับ ขณะที่ในช่อง DS4 เป็นแบบสูง-ระดับ แต่ในภาษาย่อยบางภาษา เสียงวรรณยุกต์ในช่อง DS1 DS2 DS3 เป็นแบบสูง-ระดับ ขณะที่ช่อง DS4 เป็นแบบต่ำ-ระดับ

This page is maintained by Yuphaphann Hoonchamlong (yui@alpha.tu.ac.th)